Samenvatting AI van
het Nederlandstalige gedeelte van het document
Bron en volledig verslag: https://www.dekamer.be/site/wwwcfm/flwb/flwbcheckpdf.cfm?docn=56K0865001&language=nl
Inleiding
Het document
betreft een verslag van een hoorzitting op 19 februari 2025, georganiseerd door
de Commissie voor Justitie van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers.
De hoorzitting ging over de werking van de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) en
werd bijgewoond door vier vertegenwoordigers van de HRJ: Daniel Van den
Bossche, Bénédicte Inghels, Charlotte Verhaeghe en Marc Bertrand. De focus lag
op de missie, bevoegdheden, uitdagingen en recente incidenten binnen de HRJ.
Hoofdpunten van
de hoorzitting
- Missie en bevoegdheden van de HRJ
- De HRJ is opgericht na de Dutroux-affaire om het vertrouwen in
justitie te herstellen. Het is een onafhankelijk orgaan dat toezicht
houdt op de werking van de rechterlijke macht.
- De missie omvat:
- Benoemingsbeleid: Organisatie van examens en voordracht van
magistraten.
- Extern toezicht: Onderzoeken, audits en klachtenbehandeling.
- Aanbevelingen: Adviezen over wetsvoorstellen en deontologie.
- De HRJ is onafhankelijk van de drie staatsmachten en heeft een
paritaire samenstelling (evenveel magistraten als niet-magistraten, en
evenveel Nederlandstaligen als Franstaligen).
- Structuur en werking
- De HRJ bestaat uit een algemene vergadering (44 leden), een bureau
(4 leden) en commissies:
- Benoemings- en aanwijzingscommissie (BAC): Organiseert examens en
draagt kandidaten voor.
- Advies- en onderzoekscommissie (AOC): Behandelt klachten en voert
audits uit.
- De HRJ werkt met strikte procedures om politisering te voorkomen,
zoals een tweederdemeerderheid bij beslissingen.
- Examenfraude
- In 2024 werd fraude vastgesteld bij een toelatingsexamen. Een lid
van de examencommissie had de casus verspreid.
- De HRJ reageerde met transparantie, vernietigde het examen en
organiseerde een nieuw examen.
- Zes externe experts werden aangesteld om de examenprocedures te
evalueren en aanbevelingen te doen. Een belangrijke aanbeveling was het
scheiden van het schriftelijk en mondeling examen.
- Uitdagingen en toekomstplannen
- Aantrekkelijkheid van de magistratuur: De HRJ organiseert initiatieven zoals de "Week van de
Magistratuur" en werkt aan betere opleidingen en specialisatie.
- Klachtenbehandeling: De HRJ wil de procedure
toegankelijker maken en beter communiceren met burgers.
- Deontologie: De HRJ werkt aan een versterking van de
deontologische cel en een actualisering van de richtlijnen.
- Audits en onderzoeken: De HRJ voert audits uit
volgens internationale normen en wil de maatschappelijke relevantie van
haar werk vergroten.
Vragen en
antwoorden
- Examenfraude en aanbevelingen
- Meerdere commissieleden vroegen naar de impact van de fraude en de
implementatie van de aanbevelingen. De HRJ benadrukte dat transparantie
en hervormingen essentieel zijn om het vertrouwen te herstellen.
- Benoemingen en integriteit
- Er werd gevraagd of de HRJ voldoende informatie heeft om de
integriteit van kandidaten te waarborgen. De HRJ gaf aan dat dit een
prioriteit is, maar dat er soms beperkingen zijn in toegang tot gegevens.
- Aantrekkelijkheid van de magistratuur
- De commissieleden vroegen naar maatregelen om de magistratuur
aantrekkelijker te maken, zoals betere verloning en
doorgroeimogelijkheden. De HRJ werkt aan initiatieven om meer kandidaten
aan te trekken.
- Klachtenprocedure
- Er werd gevraagd naar de zichtbaarheid en toegankelijkheid van de
klachtenprocedure. De HRJ wil deze verbeteren en beter communiceren met
burgers over de mogelijkheden en beperkingen.
- Audits en bijzondere onderzoeken
- De HRJ werd bevraagd over haar beleid bij het starten van audits
en onderzoeken, vooral in maatschappelijk gevoelige zaken. De HRJ
benadrukte dat capaciteit en prioriteiten een rol spelen.
- Samenwerking met het Parlement
- De HRJ stelde voor om jaarlijks een rapport te presenteren aan de
Commissie voor Justitie om de samenwerking en transparantie te
verbeteren.
Conclusie
De hoorzitting
benadrukte de belangrijke rol van de HRJ in het waarborgen van de
onafhankelijkheid en kwaliteit van de rechterlijke macht. Tegelijkertijd werden
uitdagingen besproken, zoals de examenfraude, de aantrekkelijkheid van de
magistratuur en de noodzaak van betere communicatie en transparantie. De HRJ
toonde zich bereid om samen te werken met het Parlement en andere actoren om
deze uitdagingen aan te pakken.
