Samenvatting AI
ENCJ Rapport 2024
Datum: 16 mei 2024 Bron: Excerpts uit "ENCJ Report Judicial Attractiveness update 2024.08.09.pdf"
Dit briefingdocument geeft een overzicht van de belangrijkste thema's en ideeën uit het ENCJ-rapport over de aantrekkelijkheid van de rechterlijke carrière. Het rapport is opgesteld door een thematische dialooggroep van de ENCJ en werd aangenomen tijdens de Algemene Vergadering. Het doel van het rapport is om de factoren te onderzoeken die de aantrekkelijkheid van de rechterlijke carrière beïnvloeden in verschillende Europese landen en observerende staten, en om aanbevelingen te formuleren om de meest competente en getalenteerde mensen voor het beroep aan te trekken.
1. Algemeen Overzicht en Probleemstelling
Het rapport onderzoekt of de aantrekkelijkheid van een rechterlijke carrière een significant probleem is in de verschillende onderzochte landen. Op basis van antwoorden op een vragenlijst heeft de ENCJ haar leden en observatoren in de volgende categorieën verdeeld:
- Landen waar dit als een substantieel probleem werd geïdentificeerd: België, Engeland en Wales, Litouwen, Noorwegen, Portugal, Schotland, Slovenië en Oekraïne.
- Voorbeeld: "Countries where this was identified as a substantial problem: Belgium, England and Wales, Lithuania, Norway, Portugal, Scotland, and Slovenia and Ukraine;"
- Landen waar dit als een gedeeltelijk probleem wordt gezien: Oostenrijk (verwacht in de toekomst), Estland (verwacht in de toekomst), Finland (specifieke regio's), Duitsland (specifieke deelstaten), Griekenland (Raad van State), Hongarije, Letland, Nederland (hogere instanties en gespecialiseerde rechters), Servië (specifieke regio's), Slowakije (specifieke rechtbanken) en Zweden.
- Voorbeeld: "Countries where this is seen as a partial issue: Austria (anticipated in the future), Estonia (anticipated in the future), Finland (specific counties), Germany (specific lands), Greece (Council of State), Hungary, Latvia, Netherlands (higher instance courts and specialized judges (courts)), Serbia (specific counties), Slovakia (specific courts), and Sweden"
- Een aantal landen, waaronder Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Denemarken, Italië, Malta en Montenegro, ervaren geen significant probleem met het aantrekken van kandidaten. Deze landen geven verschillende redenen hiervoor, zoals de grondwettelijke garanties voor onafhankelijkheid, de zekerheid van het ambt, sociaal prestige en competitieve arbeidsvoorwaarden.
- Voorbeeld (Bulgarije): "The profession of the judge is distinguished by the guarantees provided by the Constitution of the Republic of Bulgaria for the independence of the judiciary as a whole and of the individual judge, as well as by his binding only to the law (Article 117)."
- Voorbeeld (Cyprus): "The security of tenure afforded to judges, which guarantees the independence of the judiciary is one of the factors that the position of judges in Cyprus is still attractive to candidates."
- Voorbeeld (Italië): "The Italian judicial career is very attractive. The main factors are: a) social prestige; b) career based on objective progress; c) remarkable remuneration characterized by a significant rate of increase over time."
2. Belangrijkste Thema's en Factoren die de Aantrekkelijkheid Beïnvloeden
Uit de reacties van de verschillende landen komen een aantal belangrijke thema's naar voren die de aantrekkelijkheid van de rechterlijke carrière beïnvloeden:
- Salaris en Remuneratie: Dit wordt in veel landen als een cruciale factor genoemd. In landen waar de salarissen als laag of niet-competitief worden ervaren ten opzichte van andere juridische beroepen (bijvoorbeeld advocatuur), is er vaak een groter probleem met het aantrekken van kandidaten. Ook verschillen in salaris tussen regio's (zoals in Duitsland en Servië) kunnen leiden tot problemen in minder aantrekkelijke gebieden.
- Voorbeeld (Litouwen): "The biggest problem for the Lithuanian judiciary is the heavy workload and insufficient funding. Low and uncompetitive salaries make it impossible to attract professional lawyers to the courts."
- Voorbeeld (Duitsland): "In Germany, the remuneration of judges is considerably lower than the salary of similarly qualified professionals in other legal professions."
- Werkdruk en Werkomstandigheden: Een hoge werkdruk, een groot aantal zaken, onvoldoende ondersteunend personeel en gebrekkige technische ondersteuning worden door verschillende landen genoemd als factoren die de carrière minder aantrekkelijk maken. Het streven naar een betere werk-privébalans speelt ook een rol.
- Voorbeeld (Denemarken): "The waiting times for citizens at the Courts of Denmark are long and the judges generally experience a great deal of work pressure. More resources for the courts, including support functions for the judges, will therefore make the judges’ working conditions more attractive."
- Voorbeeld (Servië): "Difficult conditions in which judges work, such as lack of space, lack of technical support, insufficient number of court staff, large number of cases, especially in large courts, primarily in the capital, are also reasons that make the function of a judge less attractive."
- Status en Prestige van het Beroep: In sommige landen wordt het rechterlijk ambt nog steeds als zeer prestigieus ervaren, wat bijdraagt aan de aantrekkelijkheid. Echter, in andere landen lijkt de status te zijn afgenomen.
- Voorbeeld (Zweden): "The loss of “status” in the profession itself has also been identified as a factor by young lawyers."
- Voorbeeld (Montenegro): "The position of judge in our country is still considered as a prestigious and respectable position."
- Zekerheid van het Ambt en Onafhankelijkheid: De grondwettelijke garanties voor de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de onafzetbaarheid van rechters worden in verschillende landen (zoals Bulgarije en Cyprus) genoemd als belangrijke factoren die de carrière aantrekkelijk maken.
- Voorbeeld (Bulgarije): "This fundamental value of the judicial profession is also confirmed by the statute of irremovability of magistrates."
- Transparantie van Benoemings- en Promotieprocedures: Een transparant en objectief systeem voor benoemingen en promoties kan het vertrouwen in de rechterlijke macht versterken en de aantrekkelijkheid vergroten.
- Voorbeeld (Cyprus): "However the establishment of criteria for the appointment and promotion of judges has made the appointment and promotion more transparent and has reinforced the trust to the judiciary."
- Work-life balance en Flexibiliteit: De mogelijkheid om werk en privéleven te combineren, bijvoorbeeld door deeltijdwerk, wordt steeds belangrijker geacht.
- Voorbeeld (Duitsland): "Very generally speaking, most of the German states stress the possibilities for judges to combine family and working life, e. g. by working work part time, or by being released from the job for a certain time to take care of the judge’s family."
3. Geïdentificeerde Maatregelen en Best Practices
Verschillende landen hebben reeds maatregelen genomen of zijn van plan dit te doen om de aantrekkelijkheid van de rechterlijke carrière te verbeteren. Enkele voorbeelden:
- Verhoging van Salarissen: Litouwen heeft recent het probleem van lage salarissen aangepakt. Ook in Letland heeft een salarisverhoging geleid tot meer kandidaten. Duitsland (Hessen) is ook begonnen met een lichte salarisverhoging. Slovenië heeft toezeggingen van de regering gekregen om salarisverschillen aan te pakken.
- Voorbeeld (Litouwen): "Lithuania has recently solved the problem of low judicial salaries."
- Voorbeeld (Letland): "Since the amendments to law stipulating the increase of the judge’s salary... the number of candidates to the judicial post has increased."
- Verbetering van Werkomstandigheden: Litouwen concentreert zich nu op de werk-privébalans, de verdeling van zaken en het bepalen van de optimale werklast. Zweden onderzoekt organisatorische veranderingen om meer autonomie voor rechters te creëren.
- Voorbeeld (Litouwen): "Currently the Council of Judges is concentrating on work-life balance, the distribution of cases and determining the optimal workload for judges."
- Voorbeeld (Zweden): "At the moment the SNCA is starting up a workgroup together with courts of first instance that want to make changes in their organisation in order for their respective court to be more attractive as an employer... An important question is how the court should be organised in order to create more autonomy for the judges."
- Wervings- en Bewustmakingscampagnes: België organiseert "Job Days" op universiteiten en de "Week van de Magistratuur" om rechtenstudenten te informeren en te enthousiasmeren voor het beroep. Zweden maakt gebruik van een brandingstrategie om de competentie van de rechtbanken te versterken en een duidelijke "employer value proposition" te ontwikkelen. Oostenrijk heeft het project "Justiz macht Schule" waarbij rechters en openbare aanklagers leerlingen informeren over de rechtsstaat. Estland biedt beurzen aan rechtenstudenten en neemt deel aan carrièrebeurzen.
- Voorbeeld (België): "The High Council participates in Job Days at the various (French-speaking and Dutch-speaking) universities. Since 2021, the Week of the Magistracy takes place for law students to make them aware of the content of the profession."
- Voorbeeld (Zweden): "With that in mind, branding strategy is employed, aiming to enhance the competence of the courts in the field, developing a clear employer value proposition and building ambassadorship."
- Voorbeeld (Oostenrijk): "„Justiz macht Schule“: Within the framework of this project, judges and public prosecutors introduce students aged 12 and older to the tasks and functioning of the rule of law..."
- Voorbeeld (Estland): "The Ministry of Justice announced a scholarship to promote criminal law among law students. Also, the Supreme Court of Estonia started giving out scholarships to support law students at the University of Tartu in their studies. The courts have participated in career fairs to promote a career in the judiciary."
- Stages en Kennismakingsprogramma's: België biedt rechtenstudenten de mogelijkheid om een dag mee te lopen met een magistraat. Oostenrijk heeft de "Rechtshörerschaft" waarbij studenten stage kunnen lopen bij rechtbanken of het openbaar ministerie. Nederland start in 2023 een traineeship voor recent afgestudeerde juristen. Zweden financiert eenjarig "proefwerken" als rechter voor ervaren juristen.
- Voorbeeld (België): "As part of this, in the month of March 2022, the HCJ organized the first Week of the Magistracy. Law students... were given the opportunity to closely follow and observe a magistrate for a day."
- Voorbeeld (Nederland): "The Judiciary will start a trainee program for newly graduated jurists in 2023. This program will last 2 years and will give them the opportunity to get acquainted with the Judiciary and its partners."
- Voorbeeld (Zweden): "Since January 2020 the SNCA is financing certain groups of qualified and experienced lawyers... to try the work as a judge for one year."
- Onderzoek naar Oorzaken van Onaantrekkelijkheid: Verschillende landen, waaronder Portugal en Zweden, hebben ofwel onderzoek gedaan naar de redenen waarom de rechterlijke carrière minder aantrekkelijk lijkt te worden, of zijn van plan dit te doen.
- Voorbeeld (Portugal): "Consequently, the reasons for this fading, whether circumstantial or structural, must be identified rigorously and quickly."
- Voorbeeld (Zweden): "There have been many inquiries – both by the Swedish government and the Swedish National Courts Administration (SNCA). The theme of the recruitment of judges trying to understand the reason to why young, qualified lawyers who has been trained to become judges, choose a different career."
- Strategische Planning en Visieontwikkeling: Litouwen heeft een strategische planning (2020-2024) en een "Groenboek" ontwikkeld om de toekomst van de rechterlijke macht te bespreken en te verbeteren, inclusief maatregelen om het beroep te versterken. Servië heeft in haar Strategisch Plan (2022-2025) de verbetering van de status van rechters en gerechtelijk personeel als prioriteit gesteld.
- Voorbeeld (Litouwen): "According to the Judicial Council’s strategic directions in 2020-2024, one of the strategic goals - to create and approve a long-term the judiciary vision..."
- Voorbeeld (Servië): "The High Judicial Council in its Strategic Plan for the period from 2022-2025 as strategic priority no. 3 stated that it is necessary to improve the status of judges and judicial staff."
4. Conclusie en Aanbevelingen
Het rapport benadrukt dat de aantrekkelijkheid van de rechterlijke carrière een complex vraagstuk is dat in verschillende Europese landen anders wordt ervaren. Factoren zoals salaris, werkomstandigheden, status, onafhankelijkheid en de mogelijkheid tot een goede werk-privébalans spelen allemaal een belangrijke rol.
De aanbevelingen in het rapport (die in dit uittreksel niet gedetailleerd worden beschreven, maar als een set van best practices en maatregelen worden genoemd) zijn gericht op het verbeteren van deze aspecten om de meest bekwame en getalenteerde mensen voor de rechterlijke macht aan te trekken en te behouden. Het rapport benadrukt dat de implementatie van deze aanbevelingen afhangt van nationale maatregelen in de individuele lid- en observerende staten.
Het is duidelijk dat landen die een gebrek aan kandidaten ervaren, of waar dit in de toekomst wordt verwacht, actief nadenken over en maatregelen nemen om de aantrekkelijkheid van het beroep te vergroten. Het delen van best practices en ervaringen tussen de ENCJ-leden en observatoren is hierbij van groot belang.
