Samenvatting met AI - lees evenwel volledig
artikel voor volledig begrip
Kernproblemen in de Belgische gevangenissen
De Belgische gevangenissen kampen met structurele problemen:
overbevolking, verwaarlozing, gebrek aan geestelijke gezondheidszorg,
onvoldoende opleiding van personeel, en een hoge recidive. De situatie wordt
vergeleken met een façade: op papier zijn de rechten van gedetineerden goed
geregeld, maar in de praktijk worden deze rechten vaak genegeerd. Andere
landen, zoals Nederland, weigeren hun burgers uit te leveren aan België vanwege
de slechte omstandigheden.
De recidive in België ligt tussen de 50 en 70 procent,
tegenover 20 procent in Noorwegen. Zelfmoordcijfers zijn drie keer hoger dan in
de buurlanden. Er zijn schrijnende gevallen van verwaarlozing en zelfs doden
onder geïnterneerden, en incidenten waarbij gevaarlijke personen onvoldoende
worden opgevolgd.
Kritiek op beleid en politiek
Van den Broeck hekelt het gebrek aan politieke
verantwoordelijkheid en daadkracht. Politici vermijden het onderwerp omdat
opkomen voor gedetineerden niet populair is. Er is een gebrek aan structurele
investeringen en hervormingen. De overheid schuift verantwoordelijkheid af, en
zelfs na veroordelingen door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
verandert er weinig.
De media en publieke opinie houden hardnekkig vast aan het
beeld dat gevangenen het goed hebben, terwijl de realiteit veel schrijnender
is. Van den Broeck pleit voor openheid: mensen zouden met eigen ogen de miserie
moeten zien om tot maatschappelijke verontwaardiging te komen.
Oplossingen en initiatieven
Van den Broeck pleit voor een "Marshallplan" voor
Justitie, met als eerste stap digitalisering en een aparte minister voor het
gevangeniswezen. Hij wijst op het belang van re-integratie en het verlagen van
recidive, wat nu nauwelijks lukt door de omstandigheden.
Er zijn ook positieve initiatieven, zoals de oprichting van
behandelingsunits voor zedendelinquenten, waar deze groep apart wordt
opgevangen en therapie kan volgen. Dit blijkt succesvol: gevangenen voelen zich
veiliger en zijn meer bereid aan zichzelf te werken.
Een ander voorstel is gecontroleerd gebruik van smartphones
op cel, om re-integratie te bevorderen. In de praktijk hebben veel gevangenen
nu al een gsm, zonder dat dit tot grote problemen leidt. Van den Broeck pleit
ervoor om hierin een pioniersrol te nemen.
Rol van het Agentschap Justitie en Handhaving
Het Vlaamse Agentschap Justitie en Handhaving is
verantwoordelijk voor justitiehuizen, veilige huizen, opvolging van daders
onder voorwaarden, werkstraffen, enkelbanden en slachtofferbegeleiding. Ondanks
deze brede opdracht is de Vlaamse Justitie relatief onbekend. Door de federale
bevoegdheid over gevangenissen kan Vlaanderen weinig doen aan de kernproblemen.
Conclusie
De Belgische gevangenissen functioneren als
"recidivefabrieken". Door niet te investeren in betere
omstandigheden, investeert de overheid volgens Van den Broeck rechtstreeks in
meer slachtoffers en criminaliteit. Hij roept op tot maatschappelijke
verontwaardiging, meer openheid en structurele hervormingen, zodat
mensenrechten en re-integratie centraal komen te staan.
Samengevat: De toestand in de Belgische
gevangenissen is schrijnend en recidivebevorderend. Politieke onwil, gebrek aan
investeringen en maatschappelijke onverschilligheid houden het systeem in
stand. Er zijn hoopvolle initiatieven, maar een grootschalige hervorming is
dringend nodig.
