Dierenwelzijn boven mensenrechten? Overbevolkte
gevangenissen tonen het ware gezicht van België
Meer ruimte voor dieren dan voor gevangenen: de pijnlijke
realiteit van Belgische cellen
Wat is het verschil in België tussen het vasthouden van
gevangenen in gevangeniscellen en het houden van dieren?
.jpg)
Minimale afmetingen voor het opsluiten van mensen in
gevangenissen
Europees Comité ter voorkoming van foltering en
onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing.
Het Europees Comité ter voorkoming van foltering en
onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing (CPT) geeft in zijn
officiële verdrag geen harde, juridisch bindende minimumafmetingen voor cellen.
Het CPT werkt vooral met aanbevelingen en standaarden die in
hun rapporten en guidelines worden uitgewerkt, afhankelijk van het type
detentie (bijvoorbeeld politiecel, gevangeniscel, psychiatrische instelling).
Het officiële verdrag vindt u hier:
https://wetten.overheid.nl/BWBV0002785/2002-03-01
CPT en standaard afmetingen
Het Europees Comité ter voorkoming van foltering en
onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing (CPT) heeft wel in een
rapport standaard afmetingen voorzien.
Het rapport vindt u hier:
Volgens de CPT-normen gelden de volgende minimale afmetingen
voor eenpersoonscellen in gevangenissen :
De minimale leefruimte voor een éénpersoonscel is 6m²,
exclusief de sanitaire voorzieningen .... De ruimte voor de sanitaire
voorziening komt hier nog bij (doorgaans 1m² tot 2m²) .
De minimale afstand tussen de muren van de cel moet 2
meter zijn ....
De minimale afstand tussen de vloer en het plafond
van de cel moet 2,5 meter zijn.
De CPT is van mening dat eenpersoonscellen met een
leefruimte van minder dan 6m² (exclusief de sanitaire ruimte) ofwel buiten
gebruik moeten worden gesteld, ofwel vergroot moeten worden om voldoende
leefruimte te bieden aan één gedetineerde.
Europees Hof voor de Rechten van de Mens
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zegt
hieromtrent samengevat het volgende in een arrest:
https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-168275
het Hof vindt dat het houden van mensen in overvolle
gevangeniscellen, waarbij minder dan 3 m² per persoon beschikbaar is, in
principe een schending van artikel 3 EVRM oplevert. Bij 3 tot 4 m² per persoon
moet naar het geheel van omstandigheden worden gekeken, maar het gebrek aan
ruimte blijft een zeer zwaarwegende factor. Het Hof roept staten op om
structurele oplossingen te zoeken voor overbevolking en om de minimumnormen van
het CPT te respecteren.
België
Het is dagelijks nieuws dat de meeste gevangenissen niet aan
deze standaarden voldoen en dat de overbevolking blijft aanhouden met de meest
mogelijke schrijnende toestanden die er bestaan.
Het jaarrapport 2024 over de gevangenis in Gent laat niet de
minste twijfel meer. U kan het hier lezen.
Minimale voorwaarden voor het houden van dieren in
België?
Sinds kort is er een nieuwe codex voor dierenwelzijn van
toepassing.
De codex vindt u hier:
https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?DID=1039852¶m=inhoud&AID=1343204
In die codex staat het volgende:
Personen die dieren houden, verzorgen of te verzorgen
hebben, moeten de nodige maatregelen nemen om het dier te voorzien van aangepaste
huisvesting en beschutting die in overeenstemming zijn met zijn aard, zijn
fysiologische en ethologische behoeften, zijn gezondheidstoestand en zijn graad
van ontwikkeling, aanpassing of domesticatie.
Elk dier moet beschikken over voldoende ruimte en
bewegingsvrijheid, in overeenstemming met zijn fysiologische en ethologische
behoeften. Een dier mag niet gewoonlijk of constant vastgemaakt of
opgesloten worden op een manier die de bewegingsvrijheid zodanig beperkt dat
het aan vermijdbare pijnen, lijden of letsels wordt blootgesteld.
In codex staat ook dat de Vlaamse Regering voor het houden
van specifieke soorten en categorieën van dieren bijkomende regels kan
uitvaardigen, wat inhoudt dat voor bepaalde diersoorten in latere
uitvoeringsbesluiten wel minimale afmetingen voor de huisvesting kunnen worden
vastgelegd.
Oordeelt u nu zelf en stel dat u zou opgesloten worden voor
een verkeersmisdrijf, wat perfect mogelijk is!
Besluit
De realiteit is dat de Belgische staat structureel
tekortschiet in het respecteren van de minimale menselijke waardigheid voor
gevangenen, terwijl voor dieren wél expliciet wordt vastgelegd dat hun
basisbehoeften en welzijn moeten worden gerespecteerd. Wie vandaag in België
wordt opgesloten, kan dus rekenen op minder ruimte en bescherming dan een
huisdier – een pijnlijke vaststelling die de urgentie van structurele
hervormingen in het gevangeniswezen onderstreept.
